De Smaak van de wijn
Neem een kleine slok van de wijn en
laat deze door je hele mond rondgaan waardoor je een eerste indruk
krijgt. Slik de wijn door of spuug deze uit (een enkel wijntje
gewoon lekker doorslikken maar op grotere proeverijen proberen
scherp te blijven). Neem nu een iets grotere slok en laat deze door
de mond geen zodat hij alle delen van de tong en de mond heeft
beroert. Om de smaak tonen in de wijn nog nadrukkelijker te ontleden
kan je wat lucht naar binnen slurpen waardoor meer smaak uit de wijn
vrij komt. Het is in het geheel geen probleem dat je hierbij geluid
maakt; dat hoort er gewoon bij. Afhankelijk van de structuur van de
wijn kan je er ook op kauwen, waardoor het contact met je wangen en
kaken wordt versterkt. Hieronder zijn
mondgevoel en smaak uiteengezet.
Wat over blijft is de zogenaamde
"afdronk",
De duur van de afdronk:
zonder afdronk - zeer korte afdronk - korte afdronk - nazingend -
lange afdronk - zeer lange afdronk - aanhoudend.
De samenstelling van de afdronk:
onduidelijk - fruitig - plantaardig - floraal - gekruid - nootachtig
- karamelachtig - houtachtig - gronderig - chemisch - prikkelend -
geoxideerd - etherisch.
De nasmaak van de afdronk:
zuur - zoet - alcohol - bitter - looistof/tannine
De drie basis wijnsmaken:
Zuur: flauw -
zwak - smakelijk - fris - zurig - scherp - agressief
Zoet: droog -
soepel - medium - zoet - moelleux - liquoreux
Bitter: neutraal -
weinig - middelmatig - veel
1. Zuren
De belangrijkste zuren in wijn zijn wijnsteen en
appelzuur die in druiven in een concentratiewaaier van 4 tot 15 g/l
aanwezig zijn. De zure smaak wordt langs de kanten van de tong en de
mond waargenomen en resulteert in de scherpe smaak. De zuurheid
beïnvloedt direct de kleur, het aroma en de structuur van een wijn.
De zoet-zuurbalans
bij witte wijn: het evenwicht van zoet en zuur en
smaakindrukken.
ZOET
--------------> ZUUR |
zoetig |
weeïg |
liquoreux |
droog |
krachtig |
week |
vettig |
moelleux |
mager |
levendig |
slap |
plat |
honingachtig |
rond |
rins |
karakterloos |
licht |
halfzoet soepel |
onrijp |
zuur |
waterachtig
|
dun
|
vol fris
|
groen
|
scherp
|
2. Suiker
De druiven bevatten suiker en de meeste suiker wordt
omgezet in alcohol tijdens gisting. Vaak wordt een kleine
hoeveelheid overblijvende suiker behouden in de wijn om het zuur in
evenwicht te brengen en aan mondgevoel toe te voegen. De suiker
wordt bij de voorzijde van de mond waargenomen.
3. Bitter
De bitterheid wordt bij de rug van het gehemelte
waargenomen. Deze smaak komt voort uit de druivenstelen en zaden of
kan door oxidatie van andere druivendelen worden veroorzaakt.
Het Mondgevoel
4. Tannine
De tannine wordt eerder beschreven als voelbare
sensatie dan als een smaak. Tannine komt voor in de schillen, stelen en de
zaden van druiven. De tannine reageert met de proteïne in de mond en
resulteert in een droog gevoel in de mond. Dit is gelijk aan het
looiproces van leer en kun je ook proeven/voelen in oude thee. De
tannine komt ook uit het eikenhout waar de wijn op licht tijdens de
rijping. Dit droge gevoel is na ongeveer vijf seconden nadat de wijn
wordt geproefd op zijn sterkst.
De tanninebalans bij rode wijn: het evenwicht van tannine en
andere smaakindrukken.
te weinig
tannine(looistof) |
voldoende tannine |
te veel tannine |
slap |
plat |
gespannen |
vettig |
rond |
mild |
mollig |
dik |
zwaar |
vormloos |
laf |
schraal |
soepel |
evenwicht |
romig |
hoekig |
onrijp |
hard |
dun |
groen |
mager |
licht |
fris |
vol |
wrang |
stroef |
ruw |
5. Alcohol
De alcohol leidt ook eerder tot een voelbare
sensatie in de mond dan een smaak. Bij een gematigde hoeveelheid
voegt de alcohol een zoetheid of "de body" van een wijn toe. Sommige
Chardonnay en Shiraz wijnen die 13 tot 14% alcohol bevatten
veroorzaken een hete of brandende sensatie als in het alcoholgehalte
niet in evenwicht is met het aroma van de wijn. De aanwezigheid van
glyserol beïnvloedt de viscositeit, zie ook tranen bij
Visuele beoordeling: mager -
vloeiend - rond - vol - dik - vettig - stroperig.
Wijn fouten
6. Zwavelverbindingen
Tijdens gisting kan een waaier van
zwavelverbindingen worden geproduceerd. Dit kan tot onplezierige
karakters leiden zoals waterstofsulfide, rot eigas of complexere
zwavelverbindingen. Waterstofsulfide kan uit wijn worden verwijderd
en zou niet in gebottelde wijn moeten aanwezig zijn.
7. Vluchtige Zuren
De vluchtige zuurheid verwijst naar een groep
organische zuren in wijn, hoofdzakelijk azijnzuur dat door wilde
gist en bacteriën in druiven of wijn en tijdens normale gisting
wordt geproduceerd. Geeft een geur van aceton, velpon. Het kan
ontstaan door inwerking van bacteriën bij beschadigde druiven (door
wespenvraat, hagel). Kan worden voorkomen door het gebruiken van
onbeschadigde druiven, reingisten en het toepassen van optimale
hygiëne vóór, tijdens en na de gisting. Het mondgevoel wordt ervaren als een zure smaak.
8. Ethylacetate en Azijnsteek
Normaal komt deze bacterie op druiven in zeer lage
concentratie voor maar kan worden overgebracht door het fruitvliegje
dat rotte plekken van het fruit bezoekt waar wel hogere
concentraties voorkomen. Het gevormde azijnzuur reageert met alcohol
tot ethylacetaat (typische velpon, lijmgeur), dat wordt omgezet in
azijnzuur. De geur van een azijnstekige wijn verloopt van: een
bijtende geur, tot de karakteristieke azijngeur en in de smaak wrang
scherp en rauw. Het is te vermijden door; gaaf fruit te gebruiken,
en pulp resten ver van de wijnmakerij te houden. Bij een geringe
besmetting kan door toevoeging van sulfiet (1 g per 10 liter) en
daarna overhevelen naar een nieuwe fles of vat erger worden
voorkomen. Houd de flessen of vaten vol en houdt het fruitvliegje op
afstand. Bewaar de wijn bij lage temperatuur.
9. Kurkfout - in lage concentratie, stompt
fruitaroma af.
Het contact van de wijn met kurk is gewoonlijk
beperkt tot de onderkant van kurk maar de vluchtige samenstellingen
in de kurkcellen kunnen de wijn snel doordringen. Één samenstelling:
"trichlor-anisole" (TCL) zal het fruitaroma en het aroma van de wijn
bij lage concentratie verminderen en bij hoge concentraties een
groen, muf of beschimmeld aroma veroorzaken. TCL ontstaat
tijdens de verwerking van kurk maar is pas waarneembaar als de kurk
in contact is met de wijn. Het is moeilijk te voorkomen en sommige
wijnmakerijen zullen een percentage van 3% kurk van gebottelde
wijnen toelaten. Veel mensen zullen kurk niet als fout zien maar als
de wijn saai en onplezierig vinden. Een ervaren wijn proever zal
kurkfout eerder ontdekken.
10. Kurkfout - hoge concentratie, veroorzaakt een
groen of muf "kurkig" aroma.
De muffe aroma's worden veroorzaakt door een hogere
concentratie. Er is sprake van "hoge" concentratie bij
meer dan 20ppt.
Overzicht:
Doe:
- Slokje nemen
- Wijn door mond
verspreiden, slik een beetje door en zuig lucht
bij
- (Spuug), adem
uit door neus en mond
|
Beoordeel:
- Aanzet van de
wijn: zuren, tannine, CO2, …
- Ontwikkeling:
smaken zelf, aroma, intensiteit, structuur
- Afdronk: Laatste
structuurindrukken, duur en nasmaak, evenwicht
|
Volgende:
de
Beoordeling
Terug
naar Wijn Proeven
|