Wijn proeven, smaken verschillen

Smaken verschillen van persoon tot persoon en dat begint al op het moment dat een mens zijn of haar eerste levenslicht ziet. Een ieder die kinderen heeft kan zich ongetwijfeld nog herinneren, dat bepaalde etenswaren of dranken niet echt gewaardeerd werden en dan ergens in de huiskamer of op het behang terechtkwamen. En op latere leeftijd kennen we het gezegde 'wat een boer niet kent dat eet hij niet'.

Smaak in de breedste zin van het woord ontwikkeld zich in de loop der jaren door een zeer complex samenspel tussen eetgewoonte, ervaring, acceptatie en alle geurimpressies die je in de loop van je leven meemaakt en ontdekt. De smaak is een combinatie van geuren die je waarneemt en het proeven van zoet, zuur, zout, en bitter, die door het oproepen van herinneringen uit het verleden een herkenning teweegbrengt. Vanuit deze herkenning geven wij alles wat wij ruiken en proeven een naam, bijvoorbeeld 'suiker zoet', 'zout als de zee', 'het lijkt in de verte op aardbeien', 'bitter als een medicijn' of zoals een Barolo wijn wordt gekenschetst 'hij smaakt naar de geur van een pas geteerd scheepsdek'. Zo heeft iedereen wel een mate van herkenning in alles wat je proeft en ruikt.

Dit complexe samenspel dat zich voornamelijk afspeelt in onze mondholte, is gebaseerd op ieders persoonlijke zogenaamd smaak- en geur-referentiekader. Omdat smaak zo persoonlijk is, wordt het des te ingewikkelder te vertellen hoe de smaak van een wijn is en welke smaken jij of ik hierin zullen herkennen. Het is eenvoudig om een wijn zoet bitter of zuur te noemen. Daar heeft zelfs een ongeoefend wijndrinker geen moeite mee.

Het beoordelen van een wijn op de waarde en samenstelling kan je eigenlijk alleen maar doen door heel veel verschillende wijnen regelmatig te proeven en jezelf telkens de vraag te stellen, waar een smaak- of geurimpressie het meest mee in overeenstemming is. Hoewel het kijk proef en ruik gedeelte (organoleptisch gedeelte = proeftechnisch gedeelte) heel erg persoons gebonden is, kan het geen kwaad om je eigen bevindingen nog eens te toetsen door hierover met mede wijngenieters te praten. Mijn eigen ervaring is, dat bij proeverijen met kennissen en vrienden, ik telkens weer moet vast stellen, dat het zeker niet eenvoudig is om de smaak en geur van een wijn te vertalen in zinnige bewoordingen, laat staan volledig te omschrijven.

Gesteund door de dappere beschrijvingen van de wijn geleerden (lees wijnimporteurs, slijters en vinologen) hebben we bij iedere wijn een goede uitgangspositie. Al doende leert men, waardoor er steeds meer termen over tafel vliegen als: "Je ruikt bij die Cabernet Sauvignon echt een stalgeur, of is het nu echt stalmest", en "Ja, je proeft iets van peper en laurier, of was het nootmuskaat" en "De kersen proef ik niet, maar hij is wel fruitig". Waar het om gaat, dat is genieten tijdens een plezierige bijeenkomst, waarbij wij ons steeds meer toeleggen op het ontdekken van de duizenden verschillende smaken en geuren, die wij met plezier tot ons nemen in de hoop ze de volgende keer ook te proeven. Het is misschien handig en verstandig om een proeverij logboek bij te houden, zodat je nog eens terug kunt bladeren.

Bij het proeven beoordelen we soms een wijnsoort van verschillende wijnhuizen met verschillende jaargangen. We spreken dan van een verticale proeverij. Maar ook proeven we wel een wijnsoort van een jaargang van verschillende wijnhuizen uit een specifieke wijnstreek bijvoorbeeld: Bordeaux van 1976, Rioja van 1982, of alleen wijnen van de Merlot of Cabernet Sauvignon druif, waardoor je per soort de kenmerken en de verschillen kunt ontdekken in kleur geur en smaak per streek of land. Dat noemen we een horizontale proeverij.

 

Volgende: Smaak beïnvloedende factoren    

Terug naar Wijn Proeven